برنامه های فضایی كشور
ساخت ماهواره برهای سنگین سریر و قائم در کشور
گردو دانلود: پس از 12 پرتاب موفق ایران در صنعت فضایی و قرار گرفتن دو ماهواره «خیام» و «پارس 1» در مدار توسط ماهواره برهای بین المللی، حالا صنعت فضایی کشور به سمت طراحی و ساخت ماهواره برهای سنگین چون «سریر» و «قائم 105 و 120»، توسعه لابراتوار های تجمیع و تست تا ماهواره های کلاس هزار کیلوگرم و توسعه ایستگاه فضایی چابهار برای دستیابی به مدار خورشید آهنگ خیز برداشته و امیدوار است سال جاری نخستین پرتاب از این ایستگاه فضایی عملیاتی شود.
به گزارش گردو دانلود به نقل از ایسنا، سرآمدی در توسعه فناوری فضایی بومی در منطقه و افزایش بهره مندی شهروندان، کسب وکارها و دولت از خدمات و فناوری های فضاپایه به عنوان جزء جدایی ناپذیری از کارهای روزمره، چشم اندازی است که در سند سیاست ها و برنامه های کلان بخش فضایی کشور در بازه زمانی ۱۴۰۱ تا ۱۴۱۰ در نظر گرفته شده است.
این سند ماموریت های کلان کشور را به این شرح بیان کرده است:
ردیف ماموریت های کلان ۱ ایفای نقش قطب منطقه ای و توسعه فناوری های فضایی و ارائه خدمات پرتاب های فضایی با اتکا بر توسعه توانمندی های بومی ۲ طرح ریزی و اجرای ماموریت های فضایی در امتداد بهره مندی شهروندان، کسب وکارها، دستگاه های اجرائی و حاکمیت از فناوری های به روز و کارآمد ۳ تامین نیازمندی های کشور در عرصه زیر ساخت ها و خدمات فضایی با هدف کاهش ریسک خدمات، تضمین مزیت ها و رفع گلوگاه ها ۴ توسعه زمینه های لازم در ارائه استفاده از کاربردها و خدمات فضایی به روز، کارآمد و قابل رقابت در سطح منطقه ۵ توسعه متوازن زنجیره ارزش صنعت فضایی با رویکرد ارتقای فاکتورهای تجاری و بخش فضایی کشور ۶ ایجاد و توسعه ابزارهای قانونی، مقرراتی و ساختاری در امتداد جذب و به کارگیری منابع مالی و فنی در راستای ارتقای بخش فضایی کشور با تأکید بر بهره مندی از قابلیت های بخش خصوصی دانش بنیان ۷ گسترش متوازن دانش، علوم و اکتشافات فضایی در کشور
در این سند برای اجرائی سازی این سیاست ها، ۱۴ هدف کلان تعیین شده که به این شرح است:
ردیف اهداف کلان ۱ بومی سازی و تثبیت فناوری های فضایی مورد نیاز جهت طراحی، ساخت، پرتاب و بهره برداری عملیاتی ماهواره سنجش از دور اپتیکی با وضوح تصویر بهتر از ۵ متر چند طیفی و ۵.۲ متر تک طیفی در کلاس و استانداردهای جهانی ۲ بومی سازی و تثبیت فناوری های فضایی مورد نیاز برای طراحی، ساخت، پرتاب و بهره برداری عملیاتی ماهواره سنجش از دور راداری با وضوح تصویر بهتر از ۱۰ متر در کلاس و استانداردهای جهانی ۳ حضور عملیاتی در مدار زمین آهنگ و بومی سازی فناوری های مورد نیاز برای طراحی، ساخت، پرتاب و بهره برداری ماهواره مخابراتی در این مدار با هدف پوشش نیازهای ارتباطی کشور ۴ بومی سازی فناوری های کلیدی و صنعتی سازی منظومه های ماهواره ای مدار پایین و سامانه کمک ناوبری محلی فضاپایه ۵ توسعه علوم، اکتشافات و زیست فضایی برمبنای طراحی، ساخت و پرتاب محموله های اکتشافی و حامل موجود زنده برای اشراف و تسلط بیشتر بر قلمرو فضا و تکمیل زنجیره علوم، فناوری ها و خدمات فضایی ۶ عملیاتی کردن فناوری های فضایی اکتساب شده در برنامه های فضایی قبلی کشور به عنوان یک راه حل میان بر برای تامین حداکثری نیازهای فضایی کشور ۷ توسعه و تثبیت توانمندی، ارتقای قابلیت اطمینان و مزیت سازی در پرتاب محموله های مورد نیاز به مدارات مختلف عملیاتی ۸ توسعه و تکمیل زیر ساخت های توسعه فناوری، تجمیع، آزمون، پرتاب و بهره برداری از ماهواره های تحقیقاتی و عملیاتی مورد نیاز بمنظور کاهش ریسک های ماموریت ها و ارتقای نرخ موفقیت در انجام ماموریت ها بوسیله سرمایه گذاری دولتی ۹ راه اندازی پایگاه ملی پرتاب های فضایی برای دستیابی به طیف گسترده ای از مدارات شامل خورشید آهنگ و زمین آهنگ ۱۰ توسعه و شبکه سازی ایستگاه های زمینی چند منظوره برای کنترل ماهواره و بهره برداری از داده های فضایی ۱۱ ارتقای پلت فرم و ایجاد سازوکارهای اشتراک گذاری و پردازش داده های فضایی بمنظور دسترسی مشترک بیشتر به تصاویر ماهواره ای با دقت بالا ۱۲ توسعه کاربردهای فضاپایه در عرصه های راهبردی کشور ۱۳ توسعه خدمات فضاپایه در عرصه های کشاورزی، معدن، هواشناسی، مدیریت بحران و بلایای طبیعی، نفت و گاز و انرژی، مدیریت شهری، محیط زیست، اینترنت اشیاء، ارتباط مناطق دورافتاده و صعب العبور ۱۴ افزایش ۵ برابری سهم اقتصاد فضاپایه از تولید ناخالص ملی کشور و حضور در بازارهای بین المللی سند ۱۰ ساله فضایی (۱۴۰۱ تا ۱۴۱۰) در آخرین جلسه شورای عالی فضایی، مصوب شد و برمبنای آن هدف گذاری کشور در عرصه صنعت فضایی تبدیل شدن به یکی از کشورهای صادرکننده خدمات صنعت فضایی است. این سند در بازه های زمانی یک ساله، دوساله تا افق ۱۰ ساله در عرصه های ساخت ماهواره، زیرساخت های فضایی، توسعه فناوری فضایی، پایگاه فضایی تا ماهواره در لایه های مختلف مشخص شده است. تقسیم کار ملی از دیگر جنبه های این سند است و مقرر شده از تکرار اجرای پروژه ها و تحقیقات و موازی کاری جلوگیری شود.
سرآمدی در توسعه فناوری فضایی بومی در منطقه و افزایش بهره مندی شهروندان، کسب وکارها و دولت از خدمات و فناوری های فضا پایه به عنوان جزء جدایی ناپذیری از کارهای روزمره چشم انداز این سند تعریف شده و ماموریت هایی برای صنعت فضایی تعیین کرده است.
بر طبق این برنامه، دوازدهمین پرتاب ماهواره دولت در دو سال اخیر، ماهواره «پارس ۱» بوده است که به عنوان دومین ماهواره ایران پس از «خیام»، بوسیله پرتابگر خارجی در مدار قرار گرفت. جزییات ماهواره های پرتاب شده به این شرح است:
ردیف ماهواره ماهواره بر زمان پرتاب ۱ ققنوس سیمرغ دی ۱۴۰۰ ۲ نور ۲ قاصد اسفند ۱۴۰۰ ۳ ناهید ۱ ذوالجناح خرداد ۱۴۰۱ ۴ خیام سایوز مرداد ۱۴۰۱ ۵ پرتاب زیرمداری قائم ۱۰۰ مهر ۱۴۰۱ ۶ پرتاب زیرمداری بلوک انتقال مداری سامان - آذر ۱۴۰۱ ۷ پرتاب تحقیقاتی فروند دوم ماهواره بر قائم۱۰۰ - اسفند ۱۴۰۱ ۸ ماهواره نور ۲ قاصد مهر ۱۴۰۲ ۹ پرتاب کپسول زیستی پرتابگر سلمان آذر ۱۴۰۲ ۱۰ ماهواره ثریا قائم دی ۱۴۰۲ ۱۱ مهدا سیمرغ بهمن ۱۴۰۲ ۱۲ پارس ۱ سایوز اسفند ۱۴۰۲
دو همکاری بین المللی برای پرتاب ماهواره
پس از پرتاب ماهواره «خیام» در سال قبل با سایوز، ماهواره «پارس ۱» دومین تجربه کشور در پرتاب بین المللی بوده است. «پارس ۱» یک ماهواره تحقیقاتی_سنجشی است و بمنظور تصویربرداری کاربردی، توسعه بازار داده های سنجشی داخلی و توسعه و آزمون فناوری های مورد نیاز ماهواره های سنجشی عملیاتی بومی طراحی و تولید شده است.
در اینفوگرافی زیر می توانید نمای کلی از خدمات، تجهیزات و امکانات این ماهواره را مشاهده کنید:
دکتر حسن سالاریه در گفت و گو با ایسنا، توسعه فناوری های بومی ماهواره و ماهواره بر و افزایش کاربری دانش فضایی در سطح کشور را از برنامه های این سازمان در عرصه فضایی عنوان نمود و اظهار داشت: استفاده از ظرفیتهای فضایی در دنیا جزء حوزه های نوظهور شمرده می شود و برنامه جدی سازمان فضایی این است که باتوجه به ضرورت استفاده و مدیریت داده های فضایی، بدنبال توسعه این فناوری ها است.
وی با اشاره به اقدامات فضایی کشور در سال ۱۴۰۲، اظهار داشت: از اقدامات شاخص کشور در سال گذشته، شروع طراحی و ساخت ماهواره های «پارس ۲» و «پارس ۳» به عنوان نسل های جدیدتر ماهواره «پارس ۱» با دقت های بهتر و بیشتر بوده است. ماهواره های سری پارس جزء ماهواره های سنجش از دور و اپتیکی با قابلیت تصویربرداری از سطح زمین هستند.
سالاریه، ماهواره راداری را از نیازمندی های جدی کشور دانست و تصریح کرد: تفاوت تصویربرداری ماهواره های راداری با اپتیکی در این است که ماهواره های راداری وابسته به وضعیت نور و کیفیت نوردهی نیست و در وضعیت ابر و غبار می تواند داده های مورد نیاز را از سطح زمین برداشت کند.
رییس سازمان فضایی ایران با اعلان اینکه در حوزه توسعه خدمات مبتنی بر داده در سال قبل اتفاقات قابل توجهی رخ داد، اضافه کرد: برآورد سطح زیر کشت محصولات کشاورزی با کمک تصاویر ماهواره ای با همکاری وزارت جهاد کشاورزی اقدامات قابل توجه در این زمینه بوده است. این همکاری در حوزه تهیه نقشه های مکانی مورد نیاز بوده است.
وی با اشاره به پروژه های در دستور کار و اجرا شده از طرف این سازمان، اظهار داشت: ماهواره «پارس ۲» تا چند ماه آتی تمام می شود. همین طور از ماهواره «طلوع-۳» در بهمن سال ۱۴۰۱ رونمایی شد؛ این ماهواره یک ماهواره سنجشی با دقت ۱۰ متر رنگی و ۵ متر سیاه و سفید است. ماهواره «ظفر ۲» یکی دیگر از پروژه های سازمان بشمار می رود که یک ماهواره سنجشی با دقت تصویربرداری ۱۵ متر است.
رییس سازمان فضایی ایران اشاره کرد: این ماهواره ها زمانی که در مدار قرار گیرند، منظومه ماهواره ای را می سازند که می توانند سرعت دسترسی ما به داده زمینی را افزایش دهند؛ چونکه یک ماهواره هر ۱۲ ساعت یک دفعه از منطقه ما عبور می کند و وقتی ماهواره های مختلفی در مدارهای مختلف داشته باشیم، می توانیم مدت زمان دسترسی به ماهواره را کوتاه تر نماییم.
وی در حوزه توسعه ماهواره های مخابراتی، تکمیل ساخت ماهواره «ناهید ۲» را از طرح های در دستور کار سازمان فضایی ذکر کرد و اظهار داشت: هر دو نسخه ماهواره ناهید ۱ و ۲ به انتها رسید و ساخت ماهواره «ناهید ۳» را که یک ماهواره مخابراتی است و قابلیت ارتباط در پهنای باند بالاتر در ارتفاع پایین را دارد، به انتها رساندیم. همین طور مجموعه ای از ریزماهواره ها برای اینترنت اشیاء درحال ساخت از طرف تعدادی از شرکت های بخش خصوصی است.
سالاریه با تأکید بر این که امکان سنجی و طراحی منظومه پهن باند را شروع کردیم، افزود: در عرصه پرتابگر نیز اقدامات خوبی انجام شده، به شکلی که تعدادی از پرتابگرهای کشور در وضعیت تثبیت قرار دارند. در کشور ما ساخت پرتابگرهای سوخت مایع، جامد و سوخت ترکیبی را شروع کردیم. ما در بهمن سال قبل پرتاب موفق ماهواره بر «سیمرغ» و پرتاب ماهواره بر «قائم ۱۰۰» را در دی سال قبل با سوخت مایع داشتیم. هر دو ماهواره بر جزء ماهواره برهای مهم و عملیاتی کشور محسوب می شوند که دارای ظرفیتهای خوبی هستند.
رییس سازمان فضایی ایران از گام ایران برای ساخت ماهواره برهای سنگین آگاهی داد و اظهار داشت: طراحی و ساخت ماهواره برهای سنگین چون «سریر» و «قائم ۱۰۵ و ۱۲۰» را در دستور ساخت داریم.
توسعه ایستگاه های زمینی
سالاریه افزود: یکی از زیر ساخت هایی که هم اکنون در کشور درحال توسعه است، توسعه ایستگاه زمینی چابهار است. این ایستگاه امکان دسترسی کشور به مدارهایی مانند خورشید آهنگ، مداری را که هم اکنون ماهواره «پارس ۱» در آن قرار دارد، فراهم می آورد. همین طور این ایستگاه امکان ارائه خدمات به کشورهای دیگر را می دهد. ما در امتداد توسعه ظرفیتهای زیر ساخت فضایی؛ توسعه این ایستگاه را در دستور کار قرار دادیم و امیدواریم از سال آینده نخستین پرتاب را از این منطقه انجام دهیم.
رییس سازمان فضایی ایران اشاره کرد: با توسعه این ایستگاه، استفاده از پرتابگرهای خارجی کاسته می شود، ولی در امتداد همکاریهای بین المللی فضایی با کشورهای هدف، از ظرفیتهای کشورهای دیگر نیز بهره می بریم و دراین زمینه علاقه مندیم که این همکاری ها ادامه داشته باشد.
وی توسعه زیر ساخت ایستگاه چابهار را به عنوان نقطه عطفی برای رسیدن به مدارهایی چون خورشید آهنگ توصیف کرد و اظهار داشت: در عرصه اکتشافات فضایی اتفاقات مهمی رخ داد که همچون آن می توانیم به توسعه کپسول های زیستی اشاره نماییم و پرتاب آن در پاییز سال قبل بود که پرتاب موفقیت آمیزی بوده است. این پروژه نقطه شروعی برای پروسه مطالعات زیست فضا در کشور قلمداد می شود.
سالاریه، پرتاب زیر مداری بلوک انتقال مداری سامان را از دیگر دستاوردهای فضایی کشور نام برد و اظهار داشت: این پروژه برای دسترسی ما به مدارهای بالاتر برای ما بسیار اهمیت دارد و بلوک انتقال مداری «سامان ۱» را اجرائی کردیم و درحال ساخت بلوک انتقال مداری «سامان ۲» هستیم.
وی از توسعه و تکمیل لابراتوار های تجمیع و تست ماهواره ها تا ۱۰۰۰ کیلوگرم در کشور آگاهی داد و اظهار داشت: توسعه صنعت فضایی بدون تلاش شبانه روزی و پشتکار خستگی ناپذیر میسر نمی گردد. پرتاب های فضایی در دو سال قبل توسعه خوبی یافته و نویدبخش اتفاقات بسیار درخشان در کشور است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب