مروری بر چگونگی ساخت نخستین واكسن جهان
كشف واكسیناسیون در جهان، تاریخچه ای وسیع و گسترده دارد ولی به علت كارهای پرارزش یك پزشك انگلیسی به نام ˮادوراد جنرˮ كشف این فرایند به نام او ثبت شده است.
به گزارش گردو دانلود به نقل از ایسنا، روند ایمن سازی بدن به صدها سال پیش بازمی گردد. در قرن ۱۷ میلادی در چین راهبان بودایی "زهر مار" می نوشیدند تا در مقابل نیش مار ایمن بمانند.
ولی، همه "ادوارد جنر"( Edward Jenner) را بعنوان فردی می شناسند که کاربرد واقعی واکسن را کشف کرد.
وی در سال ۱۷۹۶ میلادی، به پسری ۸ ساله ویروس "آبله گاوی" تزریق کرد و او را در مقابل بیماری آبله واکسینه کرد.
آبله گاوی مانند آبله بوده ولی کم خطرتر است. بعد از آنکه جنر ویروس بیماری آبله را به آن پسر تزریق کرد، چون واکسن آبله گاوی در وی مصونیت بوجود آورده بود، به بیماری آبله مبتلا نگردید.
در سال ۱۷۹۸ میلادی بود که نخستین واکسن آبله توسعه داده شد.
طی قرن های ۱۸ و ۱۹ میلادی هم اجرای سیستماتیک ایمنی سازی در مقابل آبله در تعدادی وسیع انجام شد و در سال ۱۹۷۹ میلادی به اوج خود رسید.
روش "جنر" برای ابداع واکسیناسون
مایه کوبی روشی باستانی برای جلوگیری از مبتلا شدن به آبله بود. ولی به کارگیری این روش خطرهای خاص خویش را به همراه داشت.
یکی از این خطرها ترس از ناقل شدن فرد بود. چونکه ممکن بود با انجام این روش روی بیمار، وی بیماری را به افراد دیگر هم منتقل کند.
در سال ۱۷۶۸ میلادی، یک پزشک انگلیسی به نام "جان فیستر"( John Fewster) دریافت که عفونت قبلی با آبله گاوی فرد را از مبتلا شدن به آبله مصون می دارد.
در سال های بعد یعنی ۱۷۷۰ میلادی، حداقل ۵ محقق از انگلیس و آلمان این روش را با موفقیت روی انسان ها آزمایش کردند.
بعنوان مثال در دوران اپیدمی آبله در سال ۱۷۷۴ میلادی، "بنجامین جستی"( Benjamin Jesty) همسر و دو فرزند خویش را در مقابل آبله ایمن کرد.
ولی این روش در سطح وسیع درک نشد تا زمانی که ادوارد جنر آنرا انجام داد.
امکان دارد جنر در آن زمان راجع به موفقیت و فرایند صورت گرفته توسط جستی آگاه بوده باشد.
جنر دریافت که چرک موجود در تاول هایی که به علت آبله گاوی در گاوها بوجود آمده بود، آنها را در مقابل بیماری آبله محافظت می کرد.
فرضیه جنر این بود: منبع اولیه عفونت این بیماری یک بیماری از اسب ها بود که توسط کارگران مزرعه به گاوها منتقل شده بود و سپس به صورت آبله گاوی آشکار شد.
ادوارد جنر نخستین فرایند واکسیناسیون خویش را در ۱۴ مه سال ۱۷۹۶ میلادی روی یک پسر ۸ ساله به نام "جیمز فیبز"( James Phipps) انجام داد.
وی چرک تاول های آبله را از دست "سارا نلمس"( Sarah Nelmes) که از یک گاو، آبله گاوی گرفته بود، استخراج کرد.
در آن روز، جنر، دو دست فیبز را مایه کوبی کرد که سبب شد در فیبز تب و برخی علایم ناخوشایند بروز پیدا کند. اما هیچ گونه عفونت جدی در وی مشاهده نشد.
بعد از آن، جنر مواد مختلفی به فیبز تزریق کرد که روش های متداول ایمنی سازی در آن دوران بودند.
در نهایت این پسر با مواد گوناگون به چالش کشیده شد و هیچ نشانه ای از عفونت از خود نشان نداد.
در روش مایع کوبی، مایع داخل آبدانه آبله خفیف یا آبله گاوی را خارج کرده و به وسیلهٔ اجسام تیز یا سوزن به بدن شخص دیگر تلقیح یا وارد می کنند.
برطبق برخی از منابع، مایه کوبی بسیار پیشتر از جنر، در تمدن اسلامی و هم در هند و چین متداول بود. گزارش هایی هم وجود دارد که استفاده از مایه کوبی در بین مسلمانان مناطق شمال آفریقا، هند، ایران و چین را تأیید می کند.
اما ابداع این روش در دنیا به ادوارد جنر ثبت شده است.
جنر تحقیقات خویش را ادامه داد و آنرا به انجمن سلطنتی گزارش داد که البته منتشر نشد.
بعد از اصلاح نظر و تحقیقات بیشتر، وی یافته های خود روی ۲۳ بیمار را منتشر نمود که یکی از این افراد پسر ۱۱ ماهه جنر به نام رابرت بود.
بعضی از نتیجه گیری های جنر درست بود و برخی اشتباه.
اگر میکروبیولوژی و روش های میکروسکوپی فعلی بود، فرایند مطالعاتی جنر آسان تر پیگیری می شد.
در نهایت واکسیناسیون مورد پذیرش قرار گرفت و در سال ۱۸۴۰ میلادی، دولت بریتانیا استفاده از آبله برای تحریک سیستم ایمنی را ممنوع اعلام نمود و با استفاده از آبله گاوی، واکسیناسیون را به صورت مجانی برای مردم فراهم نمود.
موفقیت وی در این اکتشاف بزودی در سرتاسر اروپا گسترش یافت و در یک مأموریت سه ساله به چند کشور، مورد استفاده قرار گرفت که هدف آن عرضه هزاران واکسن آبله به مردم بود.
جنر بعدها از سوی پادشاه وقت و همکارانش تحت حمایت مالی قرار گرفت و در سال ۱۸۰۲ میلادی، به علت فعالیتهای خود در زمینه واکسیناسیون، ۱۰ هزار پوند کمک مالی دریافت کرد.
در سال ۱۸۰۷ میلادی، بعد از آنکه کالج پزشکان سلطنتی تأثیر گسترده واکسیناسیون را تایید نمود، ۲۰ هزار پوند دیگر به جنر اعطا شد.
ادوارد جنر
ادوارد جنر در سال ۱۷۴۹ میلادی در انگلیس به دنیا آمد. به علت کارهای پرارزش این پزشک ارزنده، جهانیان وی را پدر ایمنی شناسی می شناند و گفته می شود کار او بیشتر از هر کس دیگری جان انسان ها را نجات داده است.
وی در نهایت در ۲۵ ژانویه سال ۱۸۲۳ میلادی در حالت سکته پیدا شد و سمت راست بدن او فلج شد.
جنر بهبود نیافت و یک روز بعد از سکته دار فانی را وداع گفت.
منبع: gerdoodl.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب